کمیسیون ماده 5 شهرداری یکی از کمیسیون های شهرداری است که وظیفه بررسی و تصویب نقشه طرح های تفصیلی شهرها را در هر استان بر عهده دارد. ریاست کمیسیون ماده 5شهرداری،استاندار و در صورت عدم حضور وی، معاون عمرانی استاندار وظیفه ریاست جلسات کمیسیون را برعهده دارد.
در طرح نقشه تفصیلی، کمیسیون ماده 5 شهرداری، همانند شورای عالی شهرسازی و معماری دارای نقش مهم و سازنده ای است.
کمیسیون ماده 5 شهرداری، براساس قانون نوسازی و عمران شهری شکل گرفت. براساس ماده پانزده قانون نوسازی و عمران شهری، کمیسیون ماده 5شهرداری،وظیفه تهیه و تنظیم عملیات نوسازی و عمران شهری، از وظایف اصلی شهرداری است.در ماده 23 قانون نوسازی و عمران شهری، آمده است که قانون گذار با صراحت تهیه نقشه تفصیلی را به شهرداری واگذار کرده است.
کمیسیون ماده 5 شهرداری دارای شخصیت حقوقی مستقلی است که در هر استان در استانداری یا سازمان مسکن و شهرسازی تشکیل شده است.ابتدا مهندس مشاور شهرسازی بر اساس طرح جامع نقشه های طرح تفصیلی را بررسی در صورتی که از نظر فنی قابل قبول باشد، در مصوب میشود.اجرای طرح تفصیلی لازم الاجرا است.
ماده هفت قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی مصوب نمود که :
شهرداری باید در زمان صدور پروانه ساختمان، تفکیک ملک و دیگر اقداماتی که مربوط به شهرسازی است ،طرح تفصیلی مصوب را رعایت کند و در صورتی که طرح تفصیلی مربوط تصویب نشود یا تصویب طرح با تاخیر انجام شود، مسئولیتی از کمیسیون ماده 5 شهرداری در خصوص اجرای این طرح ها در موارد ذکرشده در خصوص ساختمان رفع نمیکند.
متشکل از اعضایی است که با اعضای کمیسیون تبصره ماده 5 در تهران تفاوت دارد زیرا عناصر ضروری در تهران با شهرهای دیگر متفاوت و بیشتر است.
کمیسیون ماده 5 شهرداری متشکل از اعضای ذیل هستند:
استاندار یا معاون عمرانی وی در صورت عدم حضور استاندار در جلسات کمیسیون که ریاست جلسات کمیسیون را برعهده دارد.
در همه استان ها :با حضور سه عضو از اعضای کمیسیون و رئیس و دبیر کمیسیون برگزار و رسمیت مییابد. در صورتی که چهار عضو از اعضای کمیسیون مربوطه رای موافق دهند ،مصوبه کمیسیون اعتبار دارد. در تهران : جلسه کمیسیون ماده 5 شهرداری با حضور اکثر اعضا برگزار و با رای چهار عضو از اعضای کمیسیون تصمیمات و مصوبات اعتبار مییاید
در واقع همان شورای عالی شهرسازی و معماری است. پیشنهاداتی که در خصوص سیاست های شهرسازی برای تصویب در هیئت وزیران طرح میشود در این کمیسیون مورد بررسی قرار میگیرد. در خصوص لوایح و مقررات شهرسازی و مقررات طرح جامع شهری، چگونگی استفاده از زمین و مشخص کردن منطقه بازرگانی، اداری، مسکونی، تاسیسات عمومی، فضای سبز و نیاز عمومی شهر اظهار نظر میشود. طرح جامع شهری و تغییرات در خارج از طرح تفصیلی بررسی و مصوب میشود.ضوابط و معیار و آیین نامه های شهرسازی در این کمیسیون مصوب میشود.
بر موارد ذیل تاثیر گذار است:
-کمیسیون ماده 5 شهرداری برای تغییر کاربری در پلاک ثبتی صلاحیت ندارد.
-انجام مصوبات در خصوص تغییر کاربری در کمیسیون مربوطه قانونی نیست.
-طرح جامع شهری، تنها چهارچوبی است که در طرح های تفصیلی باید رعایت کند و خارج از طرح مربوطه نمیتواند اقدامی انجام دهد
سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا میتوان به مصوبات اعتراض و طرح شکایت کرد؟
چه مرجعی صالح به رسیدگی در خصوص اعتراضات به مصوبات کمیسیون مربوطه است.
-دیوان عدالت اداری، تنها مرجع صالح رسیدگی به شکایت از مصوبات است.
در صورتی که شکایت از مصوبات کمیسیون ماده 5 عمواست،مرجع صالح رسیدگی به شکایت، هیئت عمومی دیوان عدالت اداری است.
در صورتی که شکایت از مصوبات کمیسیون ماده 5 شهرداری شخصی باشد،مرجع صالح رسیدگی به شکایت مطرح شده ،دیوان عدالت اداری است.
برای مشاوره با وکیل متخصص دعاوی شهرداری با گروه حقوقی اساک تماس بگیرید.
محل برگزاری جلسات در همه استان های کشور:
سازمان مسکن و شهرسازی استان، محل تشکیل جلسات کمیسیون و دبیرخانه کمیسیون است.
در بیشتر مواقع،محل تشکیل جلسه بر اساس نظر استاندار،استانداری یا سازمان مسکن و شهرسازی انتخاب میشود.
دبیرخانه کمیسیون ماده 5 شهرداری در هر استانی در محل سازمان مسکن و شهرسازی استان مستقر است.
شهر تهران:
در تهران، دبیرخانه در شهرداری تهران مستقر است.
دبیرخانه، کلیه تصمیمات و مصوبات شهرداری را پیگیری میکند.
در ذیل شرح وظایف دبیرخانه شهرداری بیان شده است:
ابتدا شهرداری پیش نویس و نقشه طرح تفصیلی و تغییرات آن را تهیه و تنظیم میکند.
سپس پیش نویس طرح تفصیلی به صورت کتبی به دبیرخانه فرستاده میشود.
دبیرخانه کمیسیون، مسئول دعوت از اعضای جلسه کمیسیون ماده 5 شهرداری است و جلسات کمیسیون را برگزار میکند.
مفادی که در ذیل شرح داده شد در تصمیمات و مصوبات موثر است:
قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در تاریخ 1351/12/22 تصویب شد.
شورای عالی شهرسازی و معماری برای هماهنگی برنامه شهرسازی و ایجاد محیط زیست بهتر برای مردم و رعایت معماری سنتی و ملی و جنبه های اصیل آن و یافتن شیوه اصول ساختمانی در کشور بر اساس شرایط اقلیمی و طرز زندگی هر منطقه تاسیس شد.
در ماده دو این قانون در مورد وظایف شورای عالی شهرسازی و معماری شرح داده شده است.
-پیشنهاداتی که برای سیاست گذاری در خصوص شهرسازی برای طرح در هیئت وزیران مطرح میشود مورد بررسی قرار میگیرد.
-در مورد پیشنهادات و لوایح شهرسازی مقررات مربوط طرح جامع شهری اظهارنظر میکنند.
-طرح جامع شهری و تغییرات آن در نقشه تفصیلی برررسی و سپس با رای اکثریت تصویب میشود.
-در صورتی که تغییرات نقشه تفصیلی براساس طرح های جامع شهری باشد، مرجع تصویب کننده طرح جامع باید آن را تایید نماید.
-تایید تغییرات نقشه تفصیلی بر اساس طرح جامع شهری، به وسیله مرجع تصویب کننده طرح بر اساس قانون اصلاح ماده پنج قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری که در تاریخ 23فروردین سال 1388 در مجلس تصویب شد صورت میگیرد.
-کارگروه کمیته فنی کمیسیون، وظیفه بررسی فنی کمیسیون مربوطه را برعهده دارد.
-اعضای کارگروه کمیته فنی شامل نماینده های کمیسیون و مشاور طرح تفصیلی شهری است.
در هراستان کمیسیون ماده 5 شهرداری برای بررسی و تصویب طرح تفصیلی در استانداری یا سازمان مسکن و شهرسازی تشکیل میشود.
شهرهایی که نقشه جامع دارند، ثبت کل وظیفه دارد که در خصوص تفکیک، بر اساس ضوابط طرح جامع تفصیلی یا طرح هادی عمل کند.
در خصوص افراز ملک، مرجع قضایی بر اساس نقشه تفکیکی شهرداری عمل میکند.
در صورتی که در زمان تعیین شده چهار ماه از طرف مرجع قضایی، شهرداری نقشه تفکیکی را به ثبت یا دادگاه ارسال نکند، مرجع قضایی راسا تفکیک و افراز را انجام میدهد.
-شهرداری وظیفه دارد که مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران را بر اساس مفاد ماده دو قانون تاسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران اجرا نماید.